Inflacja to zjawisko ekonomiczne, które powoduje wzrost cen. Może to być wynikiem różnych czynników, w tym dostępności pracy i dostaw, braku popytu lub nadmiaru podaży. Niezależnie od przyczyny, inflacja jest problemem. W tym artykule wyjaśnimy podstawy inflacji i omówimy niektóre z kluczowych teorii stojących za tym zjawiskiem.
Inflacja kosztowa
Inflacja kosztowa jest formą inflacji, która jest spowodowana przez wzrost kosztów ważnych towarów i usług. Te wzrosty zmuszają przedsiębiorstwa do podniesienia cen swoich produktów, aby zrekompensować wzrost kosztów czynników produkcji. Ta forma inflacji jest najczęstszym rodzajem inflacji w dzisiejszej gospodarce.
Ten rodzaj inflacji występuje najczęściej, gdy rynki stają się wysoce skoncentrowane. Jeśli firmy mają więcej władzy, mogą podnosić ceny niezależnie od popytu. Kiedy tak się dzieje, cena produktów wzrasta o dużą wartość. Najczęstszą przyczyną inflacji kosztowej jest konsolidacja rynków, prowadząca do powstania oligopolu lub monopolu. Inne przyczyny to deprecjacja dolara, która sprawia, że zagraniczne produkty są tańsze w imporcie i eksporcie. Firmy ponoszą również wyższe koszty, jeśli muszą kupować surowce z zagranicy. Rynki towarowe są doskonałym przykładem tego zjawiska.
Inne przyczyny inflacji cost-push obejmują wzrost kosztów materiałów lub usług. Zwiększone koszty pracy i koszty dostarczenia tych materiałów do zakładu produkcyjnego mogą podnieść cenę produktu. Czasami jednak producent może zdecydować się na zaabsorbowanie części tych kosztów i przeniesienie zwiększonej ceny na konsumentów.
Inną przyczyną inflacji cost-push jest klęska żywiołowa. Na przykład huragan może uszkodzić łańcuch dostaw w danej branży, zmuszając do wzrostu cen. Ponadto, jeśli klęska żywiołowa spowoduje duże trzęsienie ziemi, koszty produkcji wzrosną. Podobnie, gdy występuje niedobór dostaw, firma może podnieść cenę towaru poprzez zwiększenie kosztów surowców. Jeśli duża klęska żywiołowa nawiedzi kraj, np. pożar lub powódź, może to spowodować znaczny wzrost cen.
Inflacja typu cost-push ma miejsce, gdy koszty nakładów rosną szybciej niż koszty wytworzenia produktu. W takiej sytuacji ceny towarów i usług rosną, ale zagregowany popyt pozostaje taki sam.
Teoria racjonalnych oczekiwań
Racjonalne oczekiwania to oczekiwania agentów w modelu ekonomicznym, które są zgodne z tym modelem. W modelu z niepewnością racjonalne oczekiwania zapewniają wewnętrzną spójność. Model ekonomiczny powinien więc być zgodny z rzeczywistością, a agenci w nim działający powinni przyjmować przewidywania modelu za prawdziwe. Jest to podstawowa zasada polityki pieniężnej.
Racjonalne oczekiwania mają kilka implikacji dla polityki gospodarczej. Mogą być przydatne w wyjaśnianiu, dlaczego niektórzy ludzie podejmują złe decyzje w przeszłości. Sugerują również, że jednostki mogą uczyć się na swoich błędach. Zmieniać ich zachowanie opierać się na ich oczekiwania przyszły wydarzenie, i aktualny okoliczność. Jeśli te oczekiwania są błędne, wynik jest nieprzewidywalny.
Na oczekiwania inflacyjne mają wpływ decyzje ekonomiczne. Na przykład, niektórzy ludzie obawiają się, że inflacja będzie nadal rosła. Może to wpłynąć na ich decyzje płacowe. Dlatego rzadziej dostosowują swoje ceny w oparciu o oczekiwaną stopę inflacji. Obawiają się również, że oczekiwania dotyczące inflacji staną się samospełniające.
Teoria ta ma ważne implikacje dla polityki pieniężnej. Jak odkryli ekonomiści podczas tzw. rewolucji oczekiwań, inflacyjna polityka monetarna nie jest skuteczna, jeśli nie jest w stanie wiarygodnie zobowiązać się do ograniczenia inflacji. Aby tak się stało, banki centralne muszą stworzyć stabilny poziom cen i przedstawić wiarygodne zobowiązanie do jego powstrzymania.
Innym ważnym punktem, na który należy zwrócić uwagę, jest to, że racjonalne oczekiwania mogą również wyjaśniać wzorce konsumpcji. Na przykład, osoba w połowie kariery zawodowej może mieć krótkoterminowe zadłużenie i oszczędności, aby sfinansować swoje potrzeby. W tym przypadku osoba ta prawdopodobnie spłaci dług po ponownym zatrudnieniu.
W tym modelu wyższy poziom cen zachęcałby pracowników do żądania wyższych płac. W rezultacie wzrosłyby koszty produkcji. To z kolei zwiększyłoby popyt na dobra. Ostatecznie te dwa rodzaje polityki spowodowałyby wzrost cen. To z kolei doprowadziłoby do wzrostu płac. Dlatego też Rezerwa Federalna miałaby niewielki wpływ na te zmienne.
Kolejną ważną częścią tego modelu jest założenie, że ludzie podejmują decyzje na podstawie informacji, którymi dysponują. Jeśli ludzie mają wystarczająco dużo informacji, powinni być w stanie poprawnie prognozować stopę inflacji. Dlatego ludzie o racjonalnych oczekiwaniach prawdopodobnie będą podejmować decyzje w oparciu o najlepsze informacje.
Wpływ kontroli płac i cen na inflację
Debata na temat korzyści i szkód wynikających z kontroli płac i cen trwa od dawna. Ekonomiści od dawna przyznają, że kontrola cen może być korzystna, ale jej skuteczność jest często ograniczona przez niedoskonałą konkurencję. Milton Friedman, na przykład, zgodził się, że tymczasowa kontrola cen może mieć pewne pozytywne skutki w okresach inflacji. Twierdził, że polityka ta ma bardziej ograniczoną rolę w okresach dezinflacji.
Podczas gdy artykuł skupia się na mechanizmie płacowo-cenowym, pomija szereg ściśle związanych z nim tematów. W szczególności pomija długookresowe efekty inflacji, a także kwestię tego, jaka inflacja jest optymalna. Pobieżnie wspomina również o kształtowaniu się oczekiwań inflacyjnych i roli ruchów kursów walutowych.
Presja inflacyjna była jednym z najbardziej rozpowszechnionych problemów, z jakimi borykały się Stany Zjednoczone w latach siedemdziesiątych. Administracja Nixona próbowała kontrolować inflację poprzez wprowadzenie kontroli cen i płac. Pomogło to w obniżeniu cen, ale spowodowało też nasilenie niedoborów. W rezultacie rząd przeniósł uwagę na długoterminowe skutki kontroli cen i płac.
Inflacja jest jedną z głównych przyczyn recesji. Kontrola płac i cen może być stosowana w celu ustabilizowania cen lub zmniejszenia bezrobocia. Jednak kontrola cen może również spowodować wzrost cen towarów i usług. Jeśli planujesz sprzedać jakiś produkt, powinieneś najpierw sprawdzić, czy cena nie jest zbyt wysoka lub zbyt niska.
Kontroli płac i cen często towarzyszą inne polityki, takie jak racjonowanie lub limity wzrostu płac. Na przykład podniesienie płacy minimalnej spowodowałoby wzrost cen towarów i usług oraz zmniejszenie ilości dostępnych pieniędzy. Ponieważ rząd musi finansować te programy, rząd musi finansować biurokrację, aby zapewnić zgodność z prawem.
Chociaż wpływ ESP na inflację był stosunkowo niewielki w branży szpitalnej, niektórzy ekonomiści twierdzą, że należy go przedłużać w nieskończoność. Jednak badanie Dornbuscha i Fishera argumentuje, że kontrole płac i cen nie mogą trwale wyeliminować inflacji, ponieważ powodują nieefektywność produkcji i zniekształcenia nakładów. Jedynym sposobem uniknięcia tych zakłóceń jest zmiana cen względnych.
Wpływ na rynek akcji
Inflacja ma duży wpływ na rynek akcji. Kiedy stopa inflacji wzrasta, może to spowodować większą niepewność dla inwestorów, co skutkuje niższym wzrostem gospodarczym i rentownością. Może to prowadzić do tego, że inwestorzy wycofują pieniądze z akcji i lokują je w inne, bezpieczniejsze inwestycje. Tak było w latach wysokiej inflacji w latach 70. Inflacja spowodowała wzrost krótkoterminowych stóp procentowych, przez co pożyczanie pieniędzy przez przedsiębiorstwa i konsumentów stało się droższe.
Jeśli inflacja rośnie, ceny akcji spółek wypłacających dywidendy mogą spaść. Dzieje się tak dlatego, że dywidendy nie nadążają za inflacją. Ponadto, akcje wypłacające dywidendę mogą doświadczyć zmniejszonego popytu. Należy jednak pamiętać, że akcje wypłacające wyższe dywidendy mogą również korzystać z niskiej inflacji.
Gdy inflacja rośnie, akcje zazwyczaj osiągają gorsze wyniki, ponieważ oczekiwania inwestorów nie są w pełni realizowane. W rezultacie, akcje o wysokiej wartości mogą osiągać dobre wyniki. Akcje wzrostowe są zwykle unikane przez inwestorów. Inwestorzy powinni jednak uważać na każdą rosnącą stopę inflacji, ponieważ Fed skrupulatnie wykrywa wczesne sygnały ostrzegawcze. Kiedy inflacja rośnie, inwestorzy powinni ponownie ocenić swoje style inwestycyjne lub portfel i podjąć działania w celu zmniejszenia ryzyka.
Rosnąca inflacja może również stworzyć bardzo zmienne środowisko rynkowe. Może to prowadzić do spekulacji na temat przyszłych cen i rentowności. W rezultacie niektórzy inwestorzy mogą sprzedawać swoje akcje, a inni mogą zdecydować się na ich zakup. Jeśli inflacja będzie nadal rosła, inwestorzy będą musieli dokonać trudnych wyborów. Jeśli chcą zatrzymać swoje pieniądze w akcjach, powinni zachować w nich część aktywów w starszym wieku.
Inflacja jest wynikiem tego, że zbyt wiele pieniędzy goni za zbyt małą ilością dóbr. Fed podjął kroki w celu ograniczenia presji inflacyjnej poprzez wycofanie pieniędzy z rynku. Krótkoterminowe stopy procentowe spadły na początku roku, ale obecnie zaczynają ponownie rosnąć. Może to wpłynąć na portfele inwestycyjne, zwłaszcza jeśli masz znaczny dochód stały. Rosnąca inflacja obniża również siłę nabywczą emerytów.
Jeśli Fed nadal będzie zacieśniał stopy procentowe, rynek akcji prawdopodobnie ucierpi. Podczas gdy Fed był źródłem płynności dla rynku akcji, możliwość wycofania się będzie miała negatywny wpływ. Nie jest to jednak koniec świata. Rezerwa Federalna ciężko pracuje, aby utrzymać inflację w ryzach.
Podobne tematy